Okiem Gary'ego: Słów kilka o nurkowaniu

Doskonale pamiętam swój początek przygody z piłką nożną, gdy miałem siedem lat. Grając w miejscowych ligach zlokalizowanych w każdej części Manchesteru mierzyłem swe siły przeciwko dzieciakom, dla których futbol był wszystkim, których uczono, aby w żadnym wypadku nie odpuszczać i walczyć do końca. Widok zarówno trenerów, jak i rodziców, krzyczących wspólnym głosem na swoich podopiecznych, aby ci wstawali gdy tylko się przewrócą był zupełnie normalny. Tu nie było miejsca na sentymenty, na płacz kiedy ktoś wykona na tobie ostry wślizg. Nikt wtedy nie marzył nawet o próbach nabrania sędziego, czyli popularnym dzisiaj nurkowaniu. Woleliśmy doznać fizycznego cierpienia, aniżeli potem być nazywanymi mięczakami. Czasami wręcz miałem wrażenie, że muszę swojego rywala przepołowić na dwie części, aby powalić go skutecznie na ziemię. Tak wyglądała angielska rzeczywistość.

Następnie, już jako młodzik w Manchesterze United, podróżowałem po całej Europie, gdzie brałem udział w różnych turniejach, nierzadko przeciwko takim ekipom jak Barcelona, Inter czy Ajax. Grając w spotkaniach z podobnymi zespołami na własnej skórze dopiero przekonałem się czym jest cwaniactwo boiskowe. Wystarczyło wykonać normalny wślizg, aby zaobserwować jak rywal w agonii wije się po boisku. Następną rzeczą jaką pamiętam był widok maszerującego w moim kierunku szwajcarskiego sędziego, który po słowach "Nigdy więcej, nigdy więcej!" wyciągał i pokazywał żółty kartonik. A ja tylko stałem i w myślach pytałem sam siebie: "O co do cholery chodzi?!"

Z resztą nie tylko ja się tak czułem. Podobnie się sprawa miała z Nickim Buttem i Paulem Scholesem, którzy wówczas stanowili nasz środek pomocy. Ten duet miał za zadanie rozbijać ataki drużyny przeciwnej i jak na Anglików przystało, robił to w sposób zdecydowany. Jednak postronny obserwator, widząc atak furii przy ławce rezerwowych przeciwnej drużyny gdy tylko jeden z dzieciaków podczas normalnej walki o piłkę przewrócił się na murawę, mógł pomyśleć, że w istocie po boisku biegają bliźniacy Klay. Wszyscy byliśmy wtedy mocno oburzeni takimi reakcjami. W swojej frustracji mogliśmy wręcz podejść do tarzającego się po boisku symulanta i jednym ciosem przywołać go do porządku. Ale wtedy sędzia zamiast żółtej wyciągnąłby czerwoną kartkę. Mimo to, uważaliśmy takie zachowanie za przejaw najczystszego oszustwa. A przynajmniej tak nam się wydawało.

Nie minęło kilka lat, a udało nam się przedostać do seniorskiej kadry United. Wówczas tak naprawdę rozpoczęła się dla nas piłkarska edukacja. W latach 1995-99, kiedy to między innymi wygraliśmy Ligę Mistrzów, lekcje technicznej i taktycznej gry obronnej były priorytetem na treningach. Uczyliśmy się jak grać na czas, wykonywać taktyczne faule i - tak, zgadza się - jak wymuszać rzuty wolne. Powoli docierało do nas, że tak wygląda futbol na najwyższym poziomie. Nie miało już wtedy znaczenia, co myśli Gary Neville z czasów gry w Bury, liczyło się tylko tu i teraz. Trzeba było przestawić się na inne myślenie, nawet jeśli poczucie moralność sukcesywnie się osłabiało. Gdy w pierwszym kwadransie zostałeś sfaulowany, miałeś za zadanie leżeć na murawie przez dobre kilkanaście sekund. Dzięki temu zyskiwało się pewność siebie na kolejne minuty i jednocześnie dawało się chwilę wytchnienia swojej drużynie. Gdy będąc atakowanym przez rywala tuż przy linii bocznej boiska poczułeś jego rękę na plecach, mogłeś rzucić się na ziemię wiedząc, iż sędzia na sto procent podyktuje dla twojej drużyny rzut wolny. Trzeba było tylko w umiejętny sposób przekonać stojącego nieopodal sędziego liniowego do swoich racji.

Taki tok rozumowania musiał ci wejść w krew. Dlatego gdy raz szarżował na mnie Robert Pires, od razu w mych myślach pojawiła się sugestia: "Nie warto wystawiać nogi, bowiem jeśli to zrobię, on znajdzie sposób, aby się przewrócić i zyskać rzut karny." Wtedy, schodząc do szatni, usłyszałbym od menadżera słowa: "Szkoda, Gary. Mogłeś lepiej się zachować." Ba, doszło już do takiej sytuacji, że będąc bardziej doświadczonym piłkarzem, popierałem próby oszukiwania sędziów przez napastników. Tak właśnie wyglądała transformacja 7-latka, który kiedyś spaliłby się ze wstydu, gdyby uciekł się do symulowania, w człowieka, który teraz widząc jak Andy Caroll w meczu z Newcastle nurkuje próbując wymusić rzut karny, po prostu się śmiał.

Symulujący Andy Caroll w meczu z Newcastle

Tymczasem na najwyższych szczeblach futbolowej władzy trwają nieustanne dyskusje, jak skutecznie ograniczyć ilość pomyłek sędziowskich spowodowanych nieuczciwym zachowaniem piłkarzy. Powyższa sytuacja z zawodnikiem Liverpoolu w roli głównej wywołała kolejną debatę, podczas której przewodniczący PFA, Clarke Carlisle stwierdził, że zamierza zwiększyć kary dla boiskowych oszustów. Chciałbym, aby to było tak proste, jak sądzi Carlisle. W praktyce niestety już i Wyspy Brytyjskie znalazły się pod wpływem globalizacji futbolu, w efekcie czego tylko 35% wszystkich piłkarzy w Anglii pochodzi z tego kraju. To oznacza, że również tutaj sposób gry się znacznie zmienił i musimy zaakceptować fakt, że różne kultury mają różne wartości. Dla przykładu kiedyś rozmawiałem o tym z Cristiano Ronaldo i Portugalczyk stwierdził, że jeśli obrońca przeciwnej drużyny biegnąc prostopadle wykonuje względem niego wślizg, to sam popełnia błąd. Możesz nazwać taką postawę chodzeniem na skróty, ale dla Latynosów zanurkowanie po tego typu wejściu wcale nie jest hańbą. Podobny tok myślenia zresztą udziela się już nawet rodowitym Wyspiarzom. Pochodzący z Walii Gareth Bale, postrzegany przez wielu za jednego z najlepszych piłkarzy w Premier League, powiedział niedawno: "Jeśli ludzie zarzucają mi nurkowanie, to ich sprawa. Ja tylko próbuję zminimalizować ryzyko. Jeśli bowiem widzisz rywala zdecydowanie atakującego ciebie, zdajesz sobie sprawę, że zaraz możesz poważnie ucierpieć"

Próba oszukania sędziego przez Garetha Bale'a

Czasy się zmieniły. Obserwując dzisiejszą piłkę sądzę, że 75% fauli nie miałoby miejsca, gdyby nie cwaniactwo piłkarzy. W momencie gdy ci mogliby ustać na nogach, upadają, dając sygnał sędziemu, aby ten użył gwizdka. Jednak nie wszystkie sytuacje są łatwe do zinterpretowania. Na przykład w poprzednim sezonie w meczu z Blackburn Dymitar Berbatow pociągał Chrisa Sambę w taki sposób, aż ten upadł. Choć mogłoby się wydawać, że tam faulu nie było, ponieważ teoretycznie takiego tura jak Samba nawet 20-tonowa ciężarówka nie sprowadziłaby na ziemię, to jednak zawodnik Blackburn faktycznie był w nieprzepisowy sposób powstrzymywany przez Bułgara. W ubiegłą niedzielę z kolei Neil Taylor upadł w polu karnym Tottenhamu, w momencie w którym William Gallas pociągnął go za ramię. Sędzia jednak nie wskazał na wapno, a piłkarz Swansea wstał i kontynuował swoją akcję. To nie było zwykłe utrudnianie rywalowi zadania, to było poniewieranie nim. I w takim momencie arbiter powinien podyktować jedenastkę, lecz tego nie zrobił.

Żyjemy jednak w wielokulturowym społeczeństwie, otwartym na międzynarodowe pomysły. Gdyby ktoś 20 lat temu powiedział mi, że jadąc przez Bury można ujrzeć siedzącego na zewnątrz kawiarni i pijącego caffe latte człowieka, otwarcie bym mojego rozmówcę wyśmiał. W istocie jednak nie wiedziałbym nawet czym jest caffe latte. W podobny sposób przemianę przeszła piłka nożna i sędziowie nie mogą już patrzeć na to, co było wcześniej. Dlatego jestem smutny, że ta niewinność gdy miałem siedem została na zawsze utracona. Do tej pory wspominam czystość, jaką wówczas piłka się charakteryzowała. Niestety jednak dzisiejszy futbol już taki nie jest.